به احتمال زیاد کلمه کارما را شنیده‌اید و کم و بیش با مفهوم آن نیز آشنا هستید. من با افرادی رو به رو شده‌ام که درباره این موضوع تحقیق کرده‌اند و به بحث کارما علاقه‌مند هستند؛ و البته با کسانی هم صحبت کرده‌ام که هیچ اطلاعی از این موضوع ندارند و تنها اسم آن را در جایی خوانده یا از زبان کسی شنیده‌اند.
در هر صورت، نظرات درباره کارما متفاوت است. عده‌ای این موضوع را قبول دارند و برخی نیز کاملا این مبحث را رد می کنند و به آن اعتقادی ندارند. به هرحال، نمی‌توانیم این حقیقت را نادیده بگیریم که امروزه مفهوم کارما بسیار فراگیر شده و حتی در مقالات، کتاب‌ها، فیلم‌ها و پادکست‌های زیادی نیز دربار آن صحبت کرده‌اند. البته در نقاط مختلف جهان تعریف متفاوتی از کارما وجود دارد.
در آسیای شرقی بیشتر از جنبه معنوی به این موضوع توجه می‌کنند و در مفاهیم مذهبی و معنوی این منطقه، کارما به شدت محبوب است. اما در غرب بیشتر برای توصیف علت و معلول از آن استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم یک نگاه کلی و متفاوت به مفهوم کارما و قوانین آن داشته باشیم.
کارما، گواه جاودان آزادی انسان است اندیشه‌‌ها و گفتار و کردارمان تارهای پیله‌ای است که پیرامون خود می‌‌تنیم .
سوامی ویو کاناندا
تعریف کارما
اولین مساله‌ای که در این بحث مطرح می‌شود، تعریف درست کارما است. اگر بخواهم یک تعریف ساده از کارما به شما ارائه دهیم، می توان این‌طور گفت که کارما همان قانون عمل و عکس‌العمل است که در قانون فیزیک نیز وجود دارد. هر عملی که ما انجام دهیم، عکس العملی خواهد داشت.
به عبارت دیگر، کارما به ما می‌گوید انرژی از بین نمی‌رود، هر رفتار ما انرژی دارد و دیر یا زود به ما بر می‌گردد. ما هر عملی انجام دهیم، بازتابی دارد که بازتاب آن عمل را روزی می‌بینیم. یعنی همان قانون علت و معلول. اگر امروز اتفاق خوب یا بدی برای ما می‌افتد، احتمالا کارمای عملی است که قبلا انجام دادیم. دلیل این‌که از کلمه احتمالا استفاده کردم، این است که کارما تنها قانون موجود در دنیا نیست. پس ما نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد یقین داشته باشیم که در حال حاضر کارمای عمل‌مان را تجربه می‌کنیم. کارما یکی از قوانین موجود در جهان است.
در همین رابطه مطالعه کنید:
- با استفاده از این راهکارها اعتماد به نفس‌تان را افزایش دهید
- تاثیر لبخند در روابط اجتماعی و زندگی شما چیست؟
البته اگر شما در گذشته به دیگران خوبی کرده باشید، این کار خوب شما دیر یا زود به شما برخواهد گشت و اگر هم آبروی کسی را بریزید یا به او بدی کنید، باز هم فرقی ندارد، کارما عمل‌تان به شما برخواهد گشت.
اما این موضوع دلیل نمی‌شود که ما فکر کنیم هر شخصی دچار سرطان یا بیماری‌های دیگر شد، حتما انسان بدی است و قبلا کار بدی انجام داده است. زیرا همان‌طور که اشاره کردیم، کارما تنها قانون موجود در جهان نیست. بنابراین ممکن است فرد به دلایل دیگری مانند ارتعاش منفی، افکار بیماری‌زا و … دچار سرطان شده باشد.
در مجموع نمی توان تمام اتفاقات چهان را به کارما ربط دهیم اما می‌توانیم برخی از مشکلات یا معجزات زندگی خودمان را با کارما توضیح دهیم.
کارما می‌گوید: اگر شما امروز پشت سر کسی حرف زدید و آگاهانه آبروی او را ریختید، یا اگر مراقب کودک یتیمی بودید و دست نوازشی بر سر او کشیدید، کارما این عمل‌تان بالاخره وارد زندگی‌تان خواهد شد.
کارما چگونه به ما بر می‌گردد؟
شاید این سوالات درباره کارما در ذهن‌تان ایجاد شود:
- آیا ما کارما عمل‌مان را بلافاصله تجربه می‌کنیم؟
- تا چه حد امکان دارد کارما اعمال خوب یا بدمان به ما برسد؟
- آیا اگر ابروی کسی را بردیم، دقیقا آبرو خودمان هم خواهد رفت؟
ابتدا بهتر است برای پاسخ به این سوالات، به علم فیزیک اشاره کنم. علم فیزیک می‌گوید اگر ما عملی انجام می دهیم، عکس العمل آن همان لحظه به ما برمی گردد. اما در کارما این طور نیست. ممکن است ما امروز عملی انجام دهید و کارما آن همان لحظه به ما برگردد یا این‌که همان لحظه اتفاقی نیافتد و در آینده دور یا نزدیک، سر از زندگی ما در بیاورد.
حتی ممکن است شما متوجه نشوید که این اتفاق، کارما عمل‌تان است. به عنوان مثال، امروز در قرعه کشی برنده یک جایزه نفیس می‌شوید اما نمی‌دانید که این اتفاق به دلیل کار خیری است که سال‌ها پیش انجام دادید. به هر حال هیچ عمل ما در این دنیا بی‌جواب نمی‌ماند و دیر یا زود سراغ ما می‌آید. بنابراین، این حرف که کارما گاهی عمل می‌کند و گاهی نه، درست نیست.
البته همیشه همان کاری که ما انجام دادیم، وارد زندگی‌مان نمی‌شود. ممکن است همان شکل باشد و ممکن است شکل دیگری داشته باشد.
به عنوان مثال، فردی در یک تصادف پاهای خود را از دست می‌دهد. او روزها و ساعت‌ها گریه می‌کند و از خدا گلایه می‌کند چرا من دچار این مشکل شدم. من که آدم خوبی بودم و سعی می‌کردم به کسی بدی نکنم. پس چرا من باید این بلا سرم بیاد. یک لحظه خاطره‌ای در ذهن او جرقه می‌زند. سال‌ها پیش بدون این‌که از صحت خبری مطمئن باشد آبروی یک انسان را ریخت و به او تهمت زد. بالاخره این کار او یقه او را گرفت اما شکل آن فرق داشت.
شما هرچه در گذشته کاشته باشید، بالاخره برداشت خواهید کرد. اگر نیکی کاشتید، خیر و خوبی برداشت می‌کنید و اگر بدی کاشتید، شر و بدی نصیب‌تان می‌شود. مطالب زیادی درباره کارما نوشته شده است. حتی شاعران قدیمی و معاصر، اشعاری نیز در این‌باره سروده‌اند که مشهورترین آن‌ها اشعار مولانا است، که می‌توان به این مورد اشاره کرد:
از مکافات عمل غافل مشو
گندم از گندم بروید جو ز جو
همچنین این بیت شعر مولانا نیز به قانون کارما مربوط است:
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها از صدا
در این دو بیت شعر مولانا کاملا به این موضوع اشاره می‌کند که ما نتیجه اعمال‌مان را در همین دنیا می‌بینیم و هر چه بکاریم، همان را درو می‌کنیم. به هرحال، این نوع قوانین یک نوع زنگ هشدار برای ما هستند تا بیشتر از قبل مواظب اعمال و کردارمان باشیم و فکر نکنیم که اعمال ما هیچ تاثیری در سرنوشت‌مان ندارند. از سوی دیگر، اگر کسی قدردان خوبی‌های ما نبود، نباید ناراحت شویم. زیرا طبق قانون کارما تاثیر این کار خوب ما، دیر یا زود به زندگی‌مان برمی‌گردد.
علاوه بر موارد ذکر شده، باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که کارما دوازده قانون دارد. در ادامه به چهار مورد از قوانین مهم کارما که شامل فروتنی، خلقت، بخشندگی و مسئولیت است خواهیم پرداخت.
قانون کارما از جمله قوانین حاکم بر جهان است که هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و دائما در حال تاثیرگذاری بر زندگی ما است. ما هر عملی انجام دهیم، روزی عکس العمل آن را در زندگی‌مان خواهیم دید. البته همان‌طور که قبلا به آن اشاره کردیم، زمان مشخصی برای این قانون وجود ندارد. ممکن است خیلی زود اتفاق بیافتد یا این که در آینده خیلی دور سر از زندگی ما در بیاورد. در هر صورت، بی برو برگشت همه ما عکس العمل رفتارهای خود را خواهیم دید.
یکی دیگر از مواردی که در قسمت قبل آموختیم، این بود که ممکن است کارما عمل شما به همان شکل وارد زندگی‌تان شود یا این که تغییر شکل دهد. به عبارت دیگر، اگر شما به کسی کمک مالی کردید، دلیل نمی‌شود که حتما کارما عمل شما به صورت کمک مالی به زندگی شما برگردد. ممکن است به شکل‌های مختلف شما پاداش این کار خوبتان را دریافت کنید. البته این احتمال هم وجود دارد که روزی نیاز به کمک مالی داشتید و خدا با فرستادن شخصی به زندگی‌تان کارما عمل‌تان را به شما برگرداند.
به نظر من آشنایی با قانون کارما باعث می‌شود ما بیشتر از قبل مراقب اعمال و رفتار خودمان باشیم، در حق کسی بدی نکنیم و کارهای خوب و شایسته انجام دهیم. بنابراین بهتر است این قانون را در فواصل زمانی کوتاه دوباره مرور کرده و به خود یادآوری کنیم. این یادآوری ما را از غفلت نجات می‌دهد و متوجه می‌شویم که کوچک‌ترین کارهای ما نیز بی‌نتیجه نخواهد ماند.
همچنین همان‌طور که قبلا به این موضوع اشاره کردیم کارما تنها قانون حاکم بر دنیا نیست و قوانین زیادی در جهان وجود دارد. پس نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد درباره دیگران قضاوت کنیم که اتفاقات بد زندگی آن‌ها به اعمال بدشان در گذشته ربط دارد.
ما تنها باید مراقب رفتارهای خود باشیم و با انجام اعمال خوب و خیرخواهانه، عکس العمل خوبی از جهان دریافت کنیم. در ادامه درباره چهار مورد از قوانین کارما توضیحاتی آماده کردیم. این قوانین به شما کمک می‌کنند تا موفق‌تر شوید.
قوانین کارما: فروتنی
طبق قانون فروتنی کارما اگر قصد دارید چیزی را تغییر دهید، ابتدا باید آن را بپذیریم. تا زمانی که نتوانیم شرایط موجود را بپذیریم، نمی‌توانیم تغییر کرده و پیشرفت کنیم.
این قانون می‌گوید اگر شخصی با نظر و راه ما مخالف بود، نباید او را دشمن خود ببینیم. برخی افراد، همه عالم را دشمن خودشان می‌دانند، فکر می‌کنند دیگران آدم‌های بدی هستند و تنها خودشان خوب آفریده شدند.
همچنین این افراد از اتفاقات و اشتباهات‌شان درس نمی‌گیرند. تا زمانی که این رفتار خود را تغییر ندهند، نمی توانند پیشرفت کنند و به موفقیت برسند.
ما باید از هر اتفاقی در زندگی‌مان درس بگیریم و همچنین دیگران را دشمن خودمان تصور نکنیم. اگر ما از اتفاقات درس نگیریم و دیگران را انسان‌های بدی تصور کنیم، همان اتفاقات دوباره برای ما تکرار می‌شود و ما اتفاقات بد را سمت خودمان می‌کشانیم. آنقدر این چرخه ادامه پیدا می‌کند تا ما به فروتنی برسیم.
قوانین کارما: خلقت
شاید شما فکر کنید که هیچ دخالتی در تعیین کیفیت زندگی‌تان ندارید. اما طبق قانون خلقت، زندگی ساده اتفاق نمی‌افتد، بلکه نیاز به همکاری شما نیز دارد. در حقیقت شما تقش اول زندگی‌تان و اتفاقات آن هستید.
به دور و بر خود نگاه کنید، چه چیزهایی شما را احاطه کرده است؟ هر چیزی که در محیط اطراف شما قرار دارد و همچنین کیفیت زندگی‌تان، به خوبی حالت درونی شما را نشان می دهند.
اگر همیشه در ذهن‌تان نگران چیزهایی هستید که نمی‌خواهید، دقیقا همان‌ها را به زندگی‌تان جذب می‌کنید. پس بهترین کار این است که فقط روی چیزهایی که می‌خواهید تمرکز کنید و ذهن‌تان را با خوبی‌ها پر کنید تا دنیای بیرونی‌تان نیز زیبا شود.
قوانین کارما: مسئولیت
بیشتر ما دوست داریم اشتباهات خود را به گردن دیگران بیاندازیم. در حقیقت از قبول مسئولیت کامل زندگی‌مان شانه خالی می‌کنیم.
اما طبق قانون مسئولیت اگر چیزی در زندگی‌تان اشتباه است، بدون شک از درون شما نشات می‌گیرد و در وجود شما اشتباهی هست.
هر شرایطی که در زندگی‌تان دارید، بازتاب درون شماست و ما نیز بازتاب شرایطی هستیم که در آن قرار داریم.
بنابراین تنها راه تغییر زندگی‌مان این است که درون خودمان را تغییر دهید. به جای این که دنبال متهمی برای شرایط فعلی‌تان بگردید، بهتر است دست به کار شوید، مسئولیت کامل اشتباهات و نواقض زندگی‌تان را بر عهده بگیرید و در نهایت ذهن خود را مورد بررسی قرار دهید.
چه چیزی در ذهن‌تان اشتباه است؟ بدون شک اگر کمبود و مشکلی در زندگی‌تان دارید، یا این که با موانع رو به رو می‌شوید، چیزی در درون شما سر جای خود نیست.
وضعیت موجود هر شخص دقیقاً بازتاب عقاید شخصی اوست.
آنتونی رابینز
پس بعد از این که خودتان را مسئول کامل زندگی‌تان دانستید، قدم بعدی تلاش برای تغییر شرایط درونی‌تان است.
بررسی کنید که چه عواملی باعث شده تا امروز در این وضعیت قرار بگیرید؟ آیا ذهن‌تان پر از باورهای اشتباه و منفی است؟
شما با بررسی درون‌تان و اصلاح آن می‌توانید شرایط زندگی‌تان را تغییر دهید. این کار بسیار اثربخش‌تر از این است که دیگران را متهم شرایط بد خود بدانید.
قوانین کارما: بخشش
دنیای ما به گونه‌ای طراحی شده است که اگر چیزی ببخشیم، دریافت خواهیم کرد. ولی اگر دست‌مان را بسته نگه داریم و به هیچ‌کس کمک نکنیم، در شرایط سخت زندگی هیچ کس کمک‌مان نخواهد کرد.
کسانی که دلی به وسعت دریا دارند، دست دیگران خود را می‌گیرند و اگر کسی به کمک ان‌ها نیاز داشت از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنند، بیشتر از دیگران خیر و برکت را به زندگی‌شان دعوت می‌کنند.
در حقیقت از هر دستی بدهی، از همان دست می‌گیری. من بارها افراد خوبی را دیدم که در شرایط سخت امدادهای غیبی به داد آن‌ها رسیده است و گره‌هایی از آن‌ها باز شده که هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که آن مشکل حل شود.
دلیل این معجزه‌ها، قانون بخشش است. اگر کمک کنی، از جایی که به ذهنت نمی‌رسد، کمکت خواهند کرد. این قوانین بسیار زیبا و کارگشا هستند. بیشتر مشکلات به خاطر این اتفاق می‌افتد که ما به این قوانین بی‌توجه هستیم.
در طول زندگی مردم تو را دیوانه می کنند، به تو بی احترامی می کنند و با تو بد رفتار می‌کنند. بگذار که خدا به حساب اعمال آن ها برسد، چرا که تنفر در قلبت نیز تو را نابود خواهد کرد.
ویل اسمیت
ما دوست داریم هر جیز بدی را در ذهن‌مان راه دهیم، منفی فکر کنیم، اشتباهات‌مان را قبول نکنیم، به دیگران کمک نکنیم و وقتی دچار مشکل شدیم تازه از خدا می پرسیم چرا من؟
در حقیقت، اگر ما بخشنده، مسئولیت‌پذیر، مثبت اندیش و خیر باشیم نه تنها گره‌ای در زندگی‌مان نمی‌افتد، بلکه اگر روزی نیاز به کمک داشتیم به طرز معجزه آسایی مشکل‌مان حل می‌شود.
قانون کارما یک قانون زندگی‌بخش است، پس از این قانون غافل نشویم و در جهت بهبود وضعیت خود از آن بهره ببریم.
عالی استاد عرشیانفر
سپاسگذارم استاد عزیزم
صابر کاظمی