ذهن ما یک هزارتوی بی‌انتها است که می‌توان از راه‌های زیادی به آن رسید. هیپنوتیزم یکی از این مسیرهای ذهنی است که راهی به عمیق‌ترین بخش‌های این هزارتو باز می‌کند. تقریبا تمام موضوع‌های جاری زندگی ما، ذهنی هستند.
وقتی بتوانیم موضوعی را در ذهنمان حل کرده و آن را در بهترین حالت خود تصور کنیم، راه رسیدن به آن را در زندگی فیزیکی خود پیدا خواهیم کرد. به همین دلیل است که یاد گرفتن هیپنوتیزم، موضوعی مهم و حتی گاهی سرنوشت‌ساز است. در این گفتار به سراغ هیپنوتیزم می‌رویم و پرده‌ای از اسرار آن را باز می‌کنیم. با ما همراه باشید.
اگر بدن و ذهن ما منظم باشند، تمام چیزهای دیگر به شیوه درست در جای درستشان قرار می‌گیرند. با این حال ما معمولا بی‌آنکه آگاه باشیم سعی می‌کنیم چیزی غیر از خودمان را تغییر دهیم، می‌کوشیم چیزهایی خارج از خودمان را نظم دهیم. ولی اگر خودمان منظم نباشیم، مرتب کردن چیزهای دیگر محال است.
شونریو سوزوکی
هیپنوتیزم چیست؟
هیپنوتیزم، راهی برای ارتباط و تاثیر مستقیم روی ضمیر ناخودآگاه است. برخلاف تصور بیشتر مردم، این علم، محصول قرن ۲۱ نیست. انسان از ۵۰ هزار سال گذشته شروع به استفاده از روش هیپنوتیزم برای شفای جسم و روح کرده است.
آثار استفاده از هیپنوتیزم در میان مصریان باستان هم مشاهده شده است. با این وجود به دلایلی در یک بازه زمانی، هیپنوتیزم در دسته خرافات، جادوگری و مواردی از این دست گنجانده شد. اما آثار مثبت این روش ذهنی خودش را از میان هوای مه‌آلود خرافات بیرون کشید و در نهایت در سال ۱۹۵۸ توسط انجمن پزشکی آمریکا به رسمیت شناخته شد.
چرا یادگیری هیپنوتیزم برای همه مردم مفید است؟
اهل فن، هیپنوتیزم را به عنوان یک مکمل و ابزاری قدرتمند در کنار درمان‌های دیگر در نظر می‌گیرند. این شیوه ارتباط با ذهن به افراد کمک می‌کند تا:
- از دست عادت‌های بد چندین ساله نجات پیدا کنند
- دردهای جسمی خود را کنترل کنند
- انگیزه درونی‌شان را افزایش دهند
- اضطراب و افسردگی را کمرنگ کنند
- اعتماد به نفسشان را افزایش دهند
- حافظه خود را تقویت کنند
- تمرکز بیشتری در زندگی خود داشته باشند و … .
هیپنوتیزم به ما کمک می‌کند تا بهره‌وری ذهن خود را از ۲۰۰ درصد به ۱۰۰۰ درصد بهبود ببخشیم. برای ما که در زندگی معمولی خود تنها بین ۱۰ تا ۲۵ درصد از توان ذهنی‌مان را به کار می‌گیریم، این مقدار افزایش راندمان یک شگفتی به شمار می‌رود.
شاید جالب‌ترین نکته در مورد هیپنوتیزم این باشد که اصل آن بر «خود-هیپنوتیزمی» یا «هیپنوتیزم خودکار» بنا شده است. این بدان معنا است که تمام مربی‌ها و متخصص‌های هیپنوتیزم، تنها نقش یک راهنما را برای فرد بازی می‌کنند و کار اصلی را خود فرد و در ذهنش انجام می‌دهد.
با خود-هیپنوتیزمی طبیعی آشناتر شوید
هیپنوتیزم، حالتی نیست که تنها گاهی و آن هم به صوت آگاهانه رخ بدهد. ما بخش زیادی از زندگی خود را در یک هیپنوتیزم طبیعی به سر می‌بریم. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنم. تصور کنید که شما با هدف رفتن به محل کارتان از خانه خارج می‌شوید. از خانه تا محل کار شما راه زیادی نیست. بنابراین هر روز این مسیر را پیاده می‌روید.
در طول مسیر به چیزهای زیاد فکر می‌کنید. مثلا حجم کارهایی که امروز باید انجام دهید، ملاقات با یک مشتری مهم و تهیه گزارش‌های ماهانه، لحظه‌ای از ذهن شما خارج نمی‌شوند. تا به خودتان می‌آیید می‌بینید که به محل کارتان رسیده‌اید. آیا در طول مسیر حواستان بود که از کوچه‌های درست عبور کنید و گم نشوید؟
خیر. چون این کار بر عهده ضمیر ناخودآگاهتان بوده است. در واقع، شما در یک وضعیت نیمه هوشیار و هیپنوتیزم طبیعی به سر برده‌اید. این ماجرا به دلیل شکل پیچیده خلقت ذهن ما ایجاد می‌شود.
در حقیقت، ذهن خودآگاه و ناخودآگاه ما به طور مستقیم با هم ارتباط برقرار نمی‌کنند. به همین دلیل وقتی ذهن خودآگاه مشغول حساب و کتاب است، ذهن ناخودآگاه ما را به آدرس درست می‌رساند، قلبمان را به تپش وامی‌دارد و شمار تنفسمان را اندازه می‌گیرد؛ در یک کلام، ما را زنده نگه می‌دارد!
ذهن خودآگاه الگو می‌سازد و ذهن ناخودآگاه آنها را ضبط می‌کند. به همین دلیل از هیپنوتیزم که راهی برای رسیدن به ذهن ناخودآگاه است برای برطرف کردن عادت‌های بد که ساخته و پرداخته ذهن خودآگاه هستند کمک می‌گیریم.
در جستجوی یک هدف برای هیپنوتیزم
حالا که کمی بیشتر از قبل راجع به هیپنوتیزم و چند و چون آن می‌دانیم بهتر است به سراغ روش‌هایی برای هیپنوتیزم کردن خودمان برویم. اولین گام قبل از ورود به هیپنوتیزم، مشخص کردن هدف ما از اجرای این روش ذهنی است.
باید به طور روشن بدانیم که چرا می‌خواهیم به صورت آگاهانه وارد ضمیر ناخودآگاهمان شویم. آیا می‌خواهیم میزان استرس خودمان را کم کنیم؟ به دنبال راهی برای افزایش تمرکز در کارمان و بیشتر شدن راندمانمان می‌گردیم؟ می‌خواهیم خودمان را از دردسرهای یک عادت بد نجات دهیم؟ تنها بعد از مشخص کردن این موارد است که می‌توانیم نتیجه خوبی از هیپنوتیزم خودمان بگیریم.
هیچ دلیلی وجود ندارد که وقتی تمام روز روی کاناپه لم داده‌اید و مشغول خوردن هستید در باب اهمیت کیهانی خود تامل کنید. باید به خودتان تکانی بدهید و کشف کنید که چه چیزی برایتان مهم هستند.
مارک منسن، نویسنده
هیچ دلیلی وجود ندارد که وقتی تمام روز روی کاناپه لم داده‌اید و مشغول خوردن هستید در باب اهمیت کیهانی خود تامل کنید. باید به خودتان تکانی بدهید و کشف کنید که چه چیزی برایتان مهم هستند.
یک تمرین خود-هیپنوتیزمی ساده
همان‌طور که کمی قبل‌تر با هم گفتیم، خود-هیپنوتیزمی هدف نهایی فرآیند هیپنوتیزم است. در این بخش به یک تمرین ساده خود-هیپنوتیزمی می‌پردازیم.
- جایی آرام را برای استراحت کردن پیدا کنید و در آنجا قرار بگیرید. بهتر است دراز بکشید.
- چشمان خود را ببندید، نفس عمیقی بکشید و آن را تا شماره شش در سینه خود حبس کنید.
- حالا نفس خود را به آرامی بیرون بدهید.
- یک بار دیگر این کار را انجام دهید. اما این بار نفس خود را تا شماره هشت در سینه خود حبس کنید و سپس آرام بیرون بدهید.
- حالا باید تمام ماهیچه‌های بدنتان را شل کنید و اجازه بدهید که احساس آرامش وجودتان را دربربگیرد.
- در حالی که بدنتان آرام است، دستان خود را سفت کرده، مچ‌های خودتان را گره کنید و دستانتان را در مقابل خود بالا بیاورید. دقت کنید که بقیه بدنتان باید آرام باشد.
- دستان خود را به حالت اول برگردانید و آرامش را در وجودتان احساس کنید.
- حالا نوبت انگشتان پاهایتان است. آنها را به سمت بیرون بکشید تا ماهیچه‌های پایتان منقبض شوند. تمرکز خود را روی این انقباض بگذارید.
- پاهای خود را شل کرده و آنها را از انقباض دربیاورید. آرامش را در تمام بدن خود منتشر کنید.
- مرحله انقباض و آرام‌سازی ماهیچه‌هایتان را چند بار تکرار کنید و تمام توجه خود را روی جسمتان بگذارید. روی تنشی که میان سفت کردن ماهیچه‌هایتان و آرام‌سازی در گذر است تمرکز کنید. به مدت پنج دقیقه در این وضعیت باقی بمانید.
- یک نفس عمیق بکشید و در ذهن خود از یک تا پنج را بشمارید. در واقع، این همان مرحله وارد کردن تلقین به ضمیر ناخودآگاهتان است. با خودتان قرار بگذارید که وقتی به شماره پنج می‌رسید، هدف خود از هیپنوتیزم را به دست خواهید آورد. مثلا با خودتان بگویید: «وقتی به شماره پنج می‌رسم، انرژی و انگیزه زیادی برای انجام کارهایم در وجودم احساس می‌کنم» یا «راهی برای برنامه‌ریزی و افزایش راندمان کاری‌ام پیدا می‌کنم» یا «حافظه‌ام به شکل غیرمنتظره‌ای عالی می‌شود» یا «تمایلم به انجام فلان عادت را از دست خواهم داد» خلاصه هر چیزی که می‌خواهید را باید در این قسمت اعلام کنید.
- حالا با هر بار شمارش عددها یک نفس عمیق بکشید و این کار را تا رسیدن به عدد پنج ادامه دهید. با هر بار نفس کشیدن و نزدیک شدن به عدد پنج، احساس سبکی و آرامش زیادی را در وجودتان احساس خواهید کرد.
- وقتی به عدد پنج رسیدید، چشمان خود را باز کنید و لبخند بزرگی بزنید.
می‌توانید این بخش‌ها را با صدای خودتان ضبط کنید و با ترکیب آن با یک موسیقی آرامش‌بخش، هم مراحل را به درستی انجام دهید و هم تاثیر این روش را برای خودتان بیشتر کنید. هر چقدر که در این کار بیشتر عمیق شوید و تعداد دفعه‌های بیشتری انجامش دهید، تاثیر آن را در ابعاد بسیار گسترده‌تری در زندگی خود مشاهده خواهید کرد.
یادتان باشد، وقتی شما تلقینی مفید را در حالت هیپنوتیزم به ذهن نیمه‌خودآگاه خود می‌گویید و این کار را بارها و بارها انجام می‌دهید، ذهن نیمه‌خودآگاه شما این تلقین را به عنوان یک حقیقت می‌پذیرد و اگر در زندگی واقعی شما چیزی برخلاف آن تلقین مشاهده کند، راهی کاربردی برای برطرف کردن آن در اختیارتان قرار می‌دهد.
پاسخ به برخی پرسش‌ها در مورد هیپنوتیزم
آگاهی نوری است که چشم ما را به جمال حقیقت و ابعاد گسترده‌تری از ماجرا روشن می‌کند. در هیپنوتیزم نیز موارد زیادی وجود دارند که در هاله‌ای از ابهام هستند و به همین دلیل نگرش مردم را نسبت به هیپنوتیزم با تردید و حتی گاهی ترس همراه می‌کنند. در این بخش به چند پرسش و ابهام مهم در مورد هیپنوتیزم پاسخ می‌دهیم:
- آیا در صورت هیپنوتیزم شدن، هوشیاری خود را از دست می‌دهیم؟
خیر. با وجود آنکه تبلیغات زیادی در این باره می‌شود و حتی تلویزیون افرادی را نشان می‌دهد که در اثر هیپنوتیزم شدن به حالت بی‌هوشی رسیده‌اند، اما در هیپنوتیزم واقعی، فرد به جای از دست دادن هوشیاری‌اش به شکلی هوشیارتر می‌شود و آگاهی او از اندازه طبیعی فراتر می‌رود. فردی که توسط یک کارشناس هیپنوتیزم می‌شود، در تمام دوره هیپنوتیزم به گفتگویی که کارشناس با او دارد، آگاه است. این‌طور نیست که فرد هیپنوتیزم شونده اراده خود را از دست بدهد و ذهن او تحت اختیار درمانگر قرار بگیرد تا هر چه او گفت را عملی کند.
- آیا روش‌هایی مانند تصویرسازی ذهنی هم در شمار روش‌های هیپنوتیزم قرار می‌گیرند؟
باز هم پاسخ منفی است. درمانگرهای ذهنی از روش‌هایی مانند تصویرسازی ذهنی و روش‌های مختلف آرام‌سازی در ترکیب با هیپنوتیزم استفاده می‌کنند تا قدرت و تاثیر این روش‌ها را تقویت کنند. اما نمی‌توان گفت که تجسم خلاق، نوعی از هیپنوتیزم است.
- آیا هیپنوتیزم خطرناک است؟
در طول ۱۷۵ سالی که از پذیرش علمی هیپنوتیزم توسط دانشمندان می‌گذرد، حتی یک مورد مشاهده نشده که انسان در اثر هیپنوتیزم و حتی رفتن به خلسه عمیق هیپنوتیزمی دچار آسیب‌های روحی شود یا ذره‌ای از اصول اخلاقی تخطی کند. هیپنوتیزم، به هیچ‌وجه خطرناک نیست.
اصول استفاده از تلقین‌ها در هیپنوتیزم
ما از هیپنوتیزم استفاده می‌کنیم تا بتوانیم درب باغ مخفی ذهن خود را باز کرده و گیاهی که دوست داریم را در آنجا بکاریم تا پس از زمان مشخصی بتوانیم از زیبایی و عطر آن گیاه در زندگی‌مان استفاده کنیم. اما اگر گیاه درستی را انتخاب نکرده باشیم چه؟ اگر ناخواسته به جای یک گل زیبا، گیاهی سمی را در باغ مخفی ذهنمان بکاریم اثرات زیان‌بار بسیاری را برای خودمان ایجاد خواهیم کرد. پس دانستن نکته‌هایی که باید به هنگام انتخاب و ادای تلقین‌ها آنها را در نظر داشته باشیم بسیار مهم هستند.
- از واژه‌های مثبت استفاده کنید
مثبت‌گرایی در هر زمینه‌ای می‌تواند زندگی ما را به شکلی مثبت دگرگون کند. این مورد در تلقین‌ها تاثیر بسیار بیشتری می‌گذارد. وقتی در حال تلقین هستید، جمله‌ها و مفهوم خود را با واژگانی مثبت بیان کنید. مثلا به جای اینکه بگویید: «من دیگر در اجرای برنامه‌هایم شکست نمی‌خورم» بگویید: «من راه موفق شدن در اجرای برنامه‌هایم را پیدا می‌کنم.»
- در هر هیپنوتیزم از یک تلقین ویژه استفاده کنید
سعی نکنید چند هندوانه را با هم بردارید. در هر تلقین یک هدف مشخص را در نظر بگیرید و آن را چندین بار تکرار کنید.
- از بیرون به خودتان نگاه نکنید
با وجود آنکه تماشای خودتان از بیرون، نوعی خودآگاهی است، اما به هنگام هیپنوتیزم باید قید این خودآگاهی را بزنید و به جای خطابی سخن گفتن، از درون با خودتان صحبت کنید. مثلا به جای اینکه بگویید: «تو آرامش زیادی داری» بگویید: «من آرامش زیادی دارم.»
- هدف خود را در میان تلقینتان نشان دهید
بیایید تصور کنیم که هدف شما از تلقین کردن، افزایش اراده‌تان برای کاهش وزن است. در این حالت باید وزن هدف خود را مشخص کرده و در طول تلقین‌های خود گام‌به‌گام به آن برسید. مثلا اگر هدف شما رسیدن به وزن ۷۰ کیلوگرم است در طول تلقین خود بگویید: «من هر روز و پیوسته وزن اضافی خود را از دست می‌دهم تا به وزن ۷۰ کیلوگرم برسم.»
- به گذشته برنگردید
یادتان باشد که در طول هیپنوتیزم هرگز به گذشته خود برنگردید و درباره آن سخن نگویید. در عوض، به زمان حال با خودتان سخن بگویید. مثلا: «آرامش من روز به روز بیشتر می‌شود. من احساس خیلی خوبی دارم.»
- از تصاویر استفاده کنید
وقتی تلقین می‌کنید یک تصویر را هم به آن اضافه کنید. به این ترتیب تاثیر آن تلقین چندین برابر می‌شود. مثلا وقتی می‌گویید: «من انگیزه زیادی برای انجام کارهایم دارم» خودتان را در حالتی تصور کنید که با اشتیاق و شادی در حال سروسامان دادن به کارهایتان هستید.
سرعت زیاد شما را به مقصد درست نمی‌رساند
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که هیپنوتیزم در عرض یک شب و در طول یک جلسه چند دقیقه‌ای نمی‌تواند اثرات جادویی به همراه داشته باشد. در حقیقت، ذهن نیمه خودآگاه شما در برابر تغییرات بزرگ و ناگهانی از خودش مقاومت بسیار زیادی نشان می‌دهد.
اما این بدان معنا نیست که در این سد نامرئی ضمیر ناخودآگاهتان، جایی برای نفوذ وجود ندارد. تغییرات کوچک در طول روزهای پیوسته همانند قطره‌های آب که در دل یک تخته سنگ نفوذ می‌کنند، ضمیر ناخودآگاه شما را بدون آنکه درگیر تنش شود، تغییر می‌دهد.
برای این کار باید در طول هیپنوتیزم، تلقین‌های خود را به شکلی انجام دهید که اختلاف کوچکی با وضعیت عادی شما داشته باشند. هر بار که توانستید به شکلی موفقیت‌آمیز این تغییرات را در حالت خودآگاه خود احساس کنید، می‌توانید قدم بعدی را برداشته و تلقین خود را با تغییرات بیشتری ترکیب کنید. در واقع، قدم‌های آهسته اما پیوسته حتی در هیپنوتیزم هم اثر جادویی خودشان را می‌گذارند.
نظر شما چیست؟
آیا تاکنون تجربه‌ای از هیپنوتیزم داشته‌اید؟ لطفا آن را برای ما تعریف کنید. اگر قرار باشد امروز خود- هیپنوتیزمی را آغاز کنید، چه هدفی را برای خودتان در نظر می‌گیرید؟
سلام. وقتتون بخیر.
تو قسمت تلقین، وقتی که مثلا می گیم من با شور و اشتیاق کارهام رو انجام می دم، این جوله رو چند بار باید تکرار کنیم؟