در قسمت قبل، به سراغ موضوع «تعطیلی» رفتیم و گفتیم که ذهن ما به زمانی مشخص برای استراحت نیاز دارد تا بتواند خودش را بازسازی کند. در قسمت پایانی، ادامه ماجرا را دنبال میکنیم.
- کار عمیق چیست؟
- کار عمیق: تعطیل بودن همیشه بد نیست!
- چگونه با ساعت کاری کم، بهرهوری بالا داشته باشیم؟
من یاد گرفتم که تمرکز مهمتر از هر چیز دیگری است. نه تنها در اداره کردن یک کمپانی، بلکه همچنین در زندگی شخصی شما.
تیم کوک
» زمان استراحت را درست تعیین کنید
جمله «در میان حواسپرتیها استراحت نداشته باشید، بلکه در میان تمرکزها استراحت کنید.» را میتوان به عنوان بزرگترین نکته فراموش شده در میان افرادی که همیشه به دنبال افزایش بهرهوری هستند در نظر گرفت.
وقتی انسان حواسپرتی باشیم – همانطور که من نیز بودم – با خودمان فکر میکنیم که به هنگام انجام کار زیاد، تمرکز بالایی داریم و خیلی عمیق روی موضوع مورد نظرمان کار میکنیم. اما اینطور نیست. نکته جالب اینجا است که ما حواسپرت به دنیا نمیآییم، بلکه در طول زندگی، خودمان را حواسپرت میکنیم!
مثلا وقتی که بر پایه استراتژی نادرست «کار زیاد = بازده زیاد» خودمان را مجبور به کار کردن در ساعتهای طولانی بدون زمان استراحت مشخص میکنیم، ذهن بینوایمان را به این سمت میکشانیم تا خودش راهی برای رفع خستگی و دور شدن از حجم کارهایی که تمرکز بسیار زیادی نیاز دارند، پیدا کند.
به این ترتیب، ذهن ما در اثر مشاهده کوچکترین محرک محیطی، تمرکز را رها میکند و به آن میپردازد. حتی اگر محرکی پیدا نکند و ما خود را در یک دفتر سوتوکور زندانی کرده باشیم، محرکهایی درونی را پیدا میکند و دوباره زنجیره تمرکز را میشکند.
مثلا یک ملودی را در ذهنمان تکرار میکند یا ما را به گذشتهها میبرد و با مرور خاطرات تلخ و شیرین – به خصوص تلخ، چون در حالت معمولی، بسیار بیشتر به موضوعهای تلخ قدرت میدهیم! – خودش را رها میکند. پس، برنامهای برای استراحتهای خود تنظیم کرده و از قبل مشخص کنید که میخواهید در زمان استراحتتان چه فعالیت جذابی را انجام دهید و متعهد شوید که فقط در بازه زمانی استراحتتان به آنها میپردازید.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید، تعیین این زمانهای استراحت مشخص بین بازههایی که کار عمیق انجام میدهید برای ذهن شما تاثیری مانند ورزش کردن دارد و آن را قوی میکند!
» از جسمتان برای انجام کار عمیق کمک بگیرید
بسیاری از ما فعالیتهای کاریمان را به صورت ذهنی انجام میدهیم و بخش بزرگی از جسممان نقش کمرنگی در این کار بازی میکند. مثلا اگر معمار هستیم و نقشه میکشیم، نهایت فعالیت فیزیکی ما به کار با موس یا در موارد محدود، در دست گرفتن مداد طراحی محدود میشود.
اگر نویسنده هستیم، فقط از انگشتانمان برای تایپ کردن یا یکی از دستهایمان برای نوشتن روی کاغذ استفاده میکنیم. حتی اگر مدیر، کارمند، کارگر، دانشجو یا دانشآموز هم باشیم باز هم به هنگام کار کردن محدوده کوچکی از جسممان را درگیر میکنیم.
در این بین، راه جالب دیگری هم برای انجام کار عمیق وجود دارد. این روشی است که انسانهای بسیار خلاق و موفق تاریخ مانند «بقراط»، «افلاطون»، «کارل یونگ»، «مارک تواین» و «توماس جفرسون» هم از آن استفاده کردهاند. درگیر کردن تمام جسم و تمرکز روی یک موضوع خاص، همان روش بسیار کاربردی است که میخواهیم برایتان توضیح دهیم. شیوه کار، بسیار ساده است و شاید به خاطر همین سادگیاش باشد که اصلا سراغی از آن نمیگیریم.
دو فعالیت جسمی یعنی «پیادهروی» و «دویدن» میتوانند در حل بخشهای گره خورده از کار عمیقمان به ما کمک کنند. شاید شما ورزشهای دیگری مانند «یوگا» یا «ایروبیک» را هم در نظر داشته باشید. اما یوگا به دلیل، سکون زیاد و ایروبیک به دلیل تنوع زیاد در حرکتهای هوازی از لیست مورد نظر ما خط میخورند.
برای شروع کار باید یک منطقه مشخص را برای پیادهروی خود در نظر بگیرید. شاید بهتر باشد که قبل از این کار، یک بار مسیر را امتحان کنید. استفاده از یک مسیر تکراری یا مسیری که قبلا آن را امتحان کردهاید به ذهنتان این فرصت را میدهد تا بدون نیاز به پیشبینی یک مسیر ناشناخته، روی موضوعی که به آن میدهید تمرکز کند.
- نکته: مراقب حواسپرتی باشید
اولین چیزی که ممکن است به هنگام دویدن یا پیادهروی کردن همراه با تفکر به سراغتان بیاید، حجم زیادی از فکرهای حاشیهای و غیر مرتبط با موضوعی است که آن را در نظر داشتید. هنگامی که متوجه شدید، حواستان در حال دور شدن از موضوع اصلی است، خیلی آرام به خودتان یادآوری کنید که بعد از پیادهروی هم میتوانید به آن فکر بازگردید و سپس دوباره حواستان را جمع کنید.
» تا میتوانید از رسانههای اجتماعی دوری کنید
تار و پود شبکههای اجتماعی با کسبوکار ما گره خورده است. کمتر کسی را میتوان یافت که بگوید از شبکههای اجتماعی و قدرت تبلیغات آنلاین برای رشد تجارتش استفادهای نمیکند. چنین افرادی – اگر وجود داشته باشند – خودشان را از بازار بسیار بزرگ و تقریبا ارزان قیمتی محروم کردهاند.
اما حضور فعال در شبکههای اجتماعی میتواند قدرت کار عمیق را از ما بگیرد. از طرفی نمیتوان آن را کنار گذاشت یا نسبت به آن بیتوجهی کرد. چون حضور در این رسانههای برخط به معنای زنده بودن یک تجارت در قرن ۲۱ است. وقتی کسی نتواند به صورت آنلاین ما را پیدا کند، یعنی تجارت ما برای ۹۰ درصد مردم اصلا وجود خارجی ندارد.
علاوهبراین، ممکن است کار ما به صورت مستقیم در مورد شبکههای اجتماعی و اینترنت باشد. در این صورت، خداحافظی با شبکههای اجتماعی یعنی خداحافظی با کسبوکارمان. حالا پرسش اصلی این است که چگونه میتوانیم هم از رسانههای اجتماعی دوری کنیم، هم در آن حضور داشته باشیم و هم کارهایمان به صورت عمیق انجام دهیم؟
ما چند راه برای پیشنهاد به شما داریم که با توجه به سبک کاری و موقعیتی که در آن قرار گرفتهاید میتوانید یکی یا ترکیبی از آنها را انتخاب کنید.
راه اول: حضور خود را متمرکز کنید
تصور کنید که شما در زمینه دیجیتال مارکتینگ فعالیت دارید. در این صورت باید در اینترنت حضور داشته باشید. اما از طرفی، زمینه کاری شما مشخص است و در طول زمانی که کار میکنید تنها با چند وبسایت و شبکه اجتماعی بهخصوص کار دارید. در این صورت باید توجه خود را فقط به این چند بخش بدهید و از هرگونه پیام، اعلان و خبرهایی که خارج از این محدوده هستند، دوری کنید. به این ترتیب میتوانید حتی در قلب اینترنت هم عمیق کار کنید.
راه دوم: کسی را برای مدیریت شبکههای اجتماعی استخدام کنید
اگر صاحب یک کسبوکار باشید چارهای جز حضور فعال در رسانههای اجتماعی محبوب ندارید. اما لازم نیست همه کارها را خودتان انجام دهید. میتوانید فردی را برای انجام این کار استخدام کنید و مدیریت این شبکهها را به او بسپارید. به این ترتیب، هم تجارتتان در فضای مجازی زنده میماند، هم خودتان زمان کافی برای انجام عمیق کارهایی که سرنوشت تجارتتان را رقم میزنند پیدا خواهید کرد.
راه سوم: در زمانهای استراحت از شبکههای اجتماعی استفاده کنید
استفاده از شبکههای اجتماعی و حضور فعال در اینترنت بعد از ساعت کاری، میتواند به اشتیاق شما برای حضور در این فضای جذاب، پاسخ بدهد. اما به شما توصیه میکنیم که حتی در زمان استراحتان هم مدت حضورتان در شبکههای اجتماعی را محدود کنید وگرنه این رسانهها و شبکهها به راحتی تمام زمان استراحت شما را میبلعند! پس لطفا هوشمندانه از آنها استفاده کنید تا ذهنتان فرصتی برای بازسازی انرژی خود داشته باشد.
» جایزه کار عمیق
هر کدام از ما برای زندگیمان و رسیدن به موفقیت، تلاش میکنیم. کسی نمیتواند در این باره از ما ایرادی بگیرد. شاید تنها مشکلمان، گیر افتادن در چرخهای اشتباه از تلاشها باشد. این سری از مقالهها، تلنگری به تلاشهایمان بودند تا با شنیدن ضربآهنگ صدایشان از پُر یا پوچ بودنشان با خبر شویم. به قول «دیگو سیمئونه» تلاش، جادویی است که موفقیت را میسازد. پس بیایید تلاشهایمان را با قدرت کار عمیق ترکیب کنیم و به تماشای نتیجه شکوهمندشان بنشینیم.
دیدگاهتان را بنویسید